در خودروها ابزارهایی وجود دارند که در ایمنی و امنیت خودرو نقش بسزایی را ایفا می‌کنند. یکی از اعمال مهم در حین رانندگی استفاده از ترمز است. پدال ترمز در کم کردن سرعت و متوقف کردن خودرو نقش بسیار مهمی خواهد داشت. ابزاری که در این عمل از اهمیت بسیاری برخوردار بوده، لنت ترمز نام دارد که در پشت چرخ‌ها و در نزدیکی دیسک ترمز قرار گرفته است.
لنت ترمز چیست؟
لنت ترمز از یک ماده‌ای که قابلیت ساییدگی و اصطکاک داشته و صفحه‌ای فلزی در پشت آن ساخته می‌شود. کیفیت موادی که برای لنت ترمز به کار می‌روند بسیار حائز اهمیت است. معمولا این مواد سرامیکی، ارگانیک، فلزی و نیمه فلزی هستند که هر کدام از آن‌ها بسته به نوع خودرو و شرایط آب‌وهوایی منطقه و عوامل دیگری باید به‌درستی انتخاب شوند.
لنت ماشین کجاست؟
لنت ترمز روی چرخ‌های جلو و عقب جایگذاری می‌شود. روی هر چرخ ۲ لنت جای می‌گیرد که یکی داخلی و دیگری در خارج قرار دارد. این وسیله از یک صفحه فولادی در پشت و مواد که اصطکاکی روی آن قرار گرفته‌اند تشکیل می‌شود. لنتهای عقب معمولا از نوع دیسکی و لنتهای جلو از نوع کاسه‌ای هستند. اگر می‌خواهید ضخامت لنت خود را بررسی کنید پس از برداشتن چرخ خودرو، می‌توانید لنت ترمز و کالیپر و روتور را مشاهده کنید. لنت ترمز به دیسک ترمز چسبیده و به‌راحتی قابل دیدن است.
انواع لنت های ترمز
یک فلز که معمولا از جنس فولاد یا هر فلز دیگری با مقاومت بالا، به یک صفحه‌ای از مواد متفاوت چسبیده را لنت ترمز گویند. جنس لنت ترمز ماشین و نوع آن به این مواد وابسته است که در انواع ارگانیک، فلزی و نیمه فلزی و سرامیکی وجود دارد. تعمیرکاران به این مواد در اصطلاح عامیانه گوشت ترمز می‌گویند که در صورت وجود اصطکاک زیاد ساییده شده و نیاز به تعویض فوری خواهد داشت. ترمز بریدن یا نگرفتن در مواقعی است که لنت ترمز به‌طور کامل ساییده شده باشد.
ارگانیک
این نوع از لنت ترمز معمولا از مواد بدون ضرر برای طبیعت ساخته شده است. این مواد شامل شیشه، لاستیک و عنصری به نام کولار می‌شوند. این لنتها به‌دلیل نرم بودن زودتر ساییده شده و عمر کمی دارند. همچنین غبار زیادی تولید می‌کنند و برای کامیون‌‌ها و ماشین‌های مسابقه‌ای مناسب نخواهند بود. باتوجه به اهمیت مسائل محیط زیستی در زندگی روزمره این لنتها امروزه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده‌اند و اغلب برای خودروهای سبک و نیمه سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند. قیمت این‌گونه لنتها از لنتهای فلزی و نیمه فلزی بالاتر است.
فلزی و نیمه فلزی
بیشتر خودروهای سنگین و نیمه سنگین از این نوع لنتها استفاده می‌کنند. لنتهای فلزی و نیمه فلزی مقاومت بسیار زیادی دارند؛ اما به‌دلیل سنگینی گزینه خوبی برای ماشین‌های مسابقه‌ای به شمار نمی‌روند. معمولا این لنتها به تنهایی از یک فلز ساخته نشده‌اند؛ بلکه ترکیبی از چندین فلز سنگین مانند برنج، مس، فولاد و گرافیت هستند و به آن‌ها لنتهای نیمه فلزی گفته می‌شوند. این لنتها ضعف لنتهای فلزی را که سنگین بودن آن‌ها است برطرف ساخته‌اند و برای خودروهای سبک و سنگین مناسب هستند.
سرامیکی
این لنتها مانند نوع فلزی دیر ساییده خواهند شد؛ اما برخلاف آن‌ها سبک هستند. لنتهای سرامیکی از سرامیک و ماده پرکننده و مواد چسباننده ساخته می‌شوند. به‌دلیل ساییدگی کم این لنتها غبار کمتری تولید می‌کنند.
این نوع لنتهای ترمز را برای ماشین‌های مسابقه‌ای نیز مورد استفاده قرار می‌دهند. البته این لنتها قیمت بالاتری نیز دارند و معمولا خودروهای لوکس و گران‌قیمت از این نوع لنتها استفاده می‌کنند. لنت سرامیکی از بیشترین طول عمر و بالاترین کیفیت را در میان انواع لنتها برخوردار است.
لنت ترمز از چه چیزی ساخته می شود؟
وظیفه لنت ترمز تبدیل انرژی جنبشی به واسطه اصطکاک به انرژی گرمایی است. پس در تهیه لنت ترمز خودرو یکی از مهم‌ترین آیتم‌ها انتخاب ماده‌ای بوده که توان و تحمل گرمای زیاد را داشته باشد و به سادگی در برابر سایش فرسوده نشود. بسته به نوع خودرو و پارامترهای دیگر می‌توان بهترین و مناسب‌ترین لنت را برگزید.
در گذشته معمولا از آزبست برای تهیه لنت ترمز استفاده می‌شد که امروزه به‌دلیل اثبات سرطان‌زا بودن آن استفاده از آن غیرقانونی شده است. آزبست در برابر گرما مقاومت زیادی از خود نشان داده و می‌تواند عمر زیادی نیز داشته باشد. در گذشته آزبست در تهیه لباس آتش‌نشان‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه معمولا از مواد ارگانیک و غیر‌آزبستی مانند شیشه، لاستیک، رزین و کولار استفاده می‌شود.
مشخصات فنی لنت ترمز
مشخصه اصلی لنت ترمز کیفیت متریال تشکیل‌دهنده آن است. لنتهای ترمز یکی از اصلی‌ترین عوامل بررسی در معاینه‌های فنی خودرو هستند و در صورت کم شدن ضخامت لنت (کمتر از 4 میلی‌متر) حتما باید تعویض شوند. همچنین علاوه‌بر مشخصات فنی مناسب لنت می‌بایست پارامترهای دیگری را جهت انتخاب لنت مناسب برای خودرو در نظر گرفت. لنتهای فلزی در آب‌وهوای سرد به‌دلیل انقباض عملکرد خوبی ندارند.
علاوه‌بر این عمر لنت خودرو به عوامل زیادی بستگی دارد. طبیعی است که هرچه بیشتر از ترمز استفاده کنید لنت شما زودتر ساییده می‌شود. یک راننده هوشیار باید کم کردن سرعت خود را با کاهش فشار دادن پدال گاز انجام دهد؛ به غیر از مواقع ضروری نظیر پارک کردن خودرو. یکی دیگر از عوامل کاهش عمر لنتها سنگین کردن خودرو است. در صورت سنگین شدن خودرو فشار ناشی از ترمزگیری روی لنتها مضاعف شده و لنتها زودتر ساییده می‌شوند.
خرید لنت ترمز
باتوجه به اهمیت این ابزار کوچک در ایمنی خودرو توصیه می‌شود که بسته به میزان استفاده از خودرو هر چند وقت یک‌بار با برداشتن چرخ؛ لنتها را از نظر ضخامت مورد بررسی قرار دهید. البته موارد دیگری نیز وجود دارند که نشان می‌دهند که وقت خرید لنت جدید رسیده است. از جمله این علائم می‌توان به نزدیک شدن پدال گاز به کف خودرو، خط ترمز طولانی، عدم ترمزگیری مناسب در سربالایی و سرپایینی و صدای گوش خراش هنگام ترمزگیری اشاره کرد. بهتر است هنگام خرید لنت ترمز با فروشنده در رابطه با لنت ترمز مناسب برای خودرو و شرایط آب‌وهوایی منطقه خود مشورت داشته و سنجیده تصمیم بگیرید.
سخن پایانی
پدال‌های گاز، ترمز و کلاچ مهم‌ترین ابزارهای یک راننده در عملکرد مناسب و رانندگی ایمن هستند. پدال ترمز در مواقع ضروری با عملکرد مناسب و سریع می‌تواند جان راننده و مسافران را نجات دهد. اگر به‌دنبال رانندگی ایمن و با آرامشی هستید همواره می‌بایست عملکرد این سه پدال را مورد بررسی قرار دهید. مخصوصا قبل از هر سفر؛ می‌توانید خودروی خود را برای معاینه فنی به تعمیرگاه برده تا حتما از نظر ضخامت لنتهای ترمز و سرعت ترمزگیری مورد بررسی قرار گیرد. لنتهای ترمز از مواد مختلفی ساخته می‌شوند که در انواع ارگانیک، فلزی و نیمه فلزی و سرامیکی وجود دارند.
