همواره از پدال کلاچ به عنوان کنترل‌کننده خودرو و تعویض دنده نام برده می‌شود؛ اما با نگاهی دقیق‌تر می‌توان گفت که دیسک و صفحه کلاچ بخشی از سیستم گیربکس هستند. دیسک و صفحه نیرویی که به وسیله موتور ایجاد می‌گردد را به چرخ‌های جلویی منتقل می‌کنند و باعث حرکت و افزایش قدرت خودرو می‌شوند. زمانی که به کمک کلاچ دنده عوض می‌کنیم در واقع آن نیروی لازم را به چرخ‌دنده‌ها انتقال می‌دهد. البته در خودروهای دنده اتوماتیک این روال خودکار است. دیسک و صفحه کلاچ می‌بایست در برابر حرارت از مقاومت بالایی برخوردار باشند تا در صورت وارد کردن نیرو، آتش‌سوزی صورت نگیرد. جنس دیسک معمولا از فولاد و صفحات فلز آلومینیوم است.
علائم خرابی دیسک و صفحه خودرو
حتی اگر از مکانیک خودرو نتواند از خرابی دیسک و صفحه کلاچ آگاهی یابد، می‌توانید با چند نشانه آشکار و ساده از خرابی آن‌ها باخبر شوید. برخی از این علائم نیز بسیار محسوس نبوده و تنها در معاینه فنی خودرو می‌توان به وجود مشکل در خودرو پی برد.
- صدای عجیب هنگام فشار دادن کلاچ: این اتفاق ممکن است به‌دلیل آلودگی یا روغن چکیدن روی صفحه کلاچ رخ دهد و بهتر است یک کارشناس خودروی شما را بازبینی کند.
- سر خوردن یا لیز خوردگی کلاچ: در این حالت به احتمال زیاد عمر صفحه کلاچ شما در اثر سایش فراوان تمام شده و باید تعویض شود.
- لرزش و مرتعش شدن پدال کلاچ: شاید به‌دلیل خراب شدن دیسک یا فلایول‌ها این اتفاق رخ دهد. در این حالت لرزش پس از رها کردن کلاچ کاملا مشهود است.
- صدای جیغ یا جیر پدال کلاچ: این عامل می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد که محتمل‌ترین آن‌ها فرسوده بودن بلبرینگ یا از بین رفتن آن‌ها است.
علائم خرابی دیسک و صفحه 206
بهترین راه برای بررسی خرابی دیسک و صفحه کارشناسان تعمیر خودرو هستند؛ اما علائمی وجود دارند که در صورت مشاهده به شما هشدار می‌دهند تا با تعویض به موقع دیسک و صفحه ایمنی خودرو خود را تضمین کنید. سفت بودن پدال کلاچ یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین علائمی است که نشان می‌دهد عمر دیسک و صفحه شما به اتمام رسیده است.
در این مواقع هنگام تعویض دنده صدای قیژ مانندی به گوش می‌رسد. این حالت در هنگام جا انداختن دنده ۱ و دنده عقب محسوس‌تر خواهد بود. یکی دیگر از علائم خرابی دیسک و صفحه پژو ۲۰۶ گاز نخوردن آن است. به این معنا که راننده پدال گاز را می‌فشارد؛ اما به‌دلیل درگیر نشدن دیسک با کلاچ مانع از افزایش شتاب خودرو شده و افزایش سرعت نیز انجام نمی‌شود. این موضوع به‌خصوص در سر بالایی‌ها بسیار مشهود است.
علائم خرابی دیسک و صفحه ال 90
خودروی ال 90 موتور قدرتمندتری دارد و صفحه کلاچ آن نیز بزرگ‌تر و باکیفیت‌تر است. یکی از علائم خرابی دیسک و صفحه این خودرو عدم توانایی کشش و افزایش سرعت در ارتفاعات و سربالایی‌ها است. این موضوع عدم توان انتقال نیرو به موتور و ایجاد مقاومت برای افزایش شتاب خودرو را نشان می‌دهد. یکی دیگر از علائم خرابی افزایش دور موتور بدون افزایش سرعت ماشین بوده و در این حالت ماشین به اصطلاح گاز نمی‌خورد.
علائم خرابی صفحه کلاچ پراید
یکی از ماشین‌های پرفروش در ایران، خودروی پراید است. این خودرو نیز علائم خرابی مشابهی با خودروهای دیگر دارد. اگر پس از فشار دادن پدال کلاچ نیرویی پای شما را به عقب راند؛ ممکن است یکی از نشانه‌های تمام شدن یا خرابی صفحه کلاچ باشد. لرزش پدال گاز یا صدای قیژ مانند در هنگام تعویض دنده و کار با گیربکس از نشانه‌های دیگر خرابی دیسک و صفحه به شمار می‌رود.
علائم خرابی دیسک و صفحه تیبا
تیبا نیز خودرویی است که از نظر مکانیکی به پراید شباهت زیادی دارد. شرکت سایپا دیسک و صفحه کلاچ تیبا را مشابه پراید ساخت. از علائم اصلی خرابی دیسک و صفحه تیبا افزایش شدید مصرف سوخت بوده که دلیل آن نیز فشار دادن مداوم پدال گاز برای افزایش سرعت است که رانندگان برای جبران کم شدن قدرت موتور از آن استفاده می‌کنند. جابه‌جا شدن بد دنده و لرزش آن و همچنین لرزش و ارتعاش خودرو حین حرکت و به اصطلاح سنگین بودن خودرو، از نشانه‌های آشکار خرابی و تمام شدن دیسک و صفحه تیبا است.
نکات مفید برای افزایش عمر دیسک و صفحه کلاچ خودرو
به‌طور متوسط عمر دیسک و صفحه خودرو 50000 کیلومتر است؛ اما باز هم این موضوع به کیفیت رانندگی شما، ایمن بودن جاده‌هایی که رانندگی می‌کنید، رطوبت و آب خوردگی به دیسک و صفحه و عوامل دیگر بستگی دارد. بهترین راه تشخیص استفاده از کارشناسان با تجربه مکانیک خودرو خواهد بود. عادت‌های رانندگی اشتباه یکی از عوامل اصلی خرابی دیسک و صفحه خودرو به شمار می‌روند. به عنوان مثال برخی از رانندگان به‌طور مداوم پای خود را روی کلاچ قرار می‌دهند تا در مواقع اضطراری سریع‌تر تصمیم به توقف بگیرند؛ اما این موضوع عمر گیربکس را به شدت پایین می‌آورد.
یکی دیگر از موارد تردد در مسیرهای پرترافیک بوده که باعث استفاده بیشتر از کلاچ خواهد شد. عامل دیگر تعداد بالای سرنشینان است. نباید خودروی سواری مانند پراید، تیبا، پژو 206 یا ال 90 را بیش از اندازه سنگین کرد. خودروهای دیگری با قدرت بیشتر وجود دارند که برای بابری سنگین تعبیه شده‌اند. برای مثال جهت انجام باربری می‌توانید از خودروهای نیسان یا پادرا استفاده کنید.
سخن پایانی
زندگی در شهرهای شلوغ و رانندگی در معابر پرترافیک به ناچار باعث کم شدن عمر دیسک و صفحه کلاچ خودرو‌ها و استهلاک آن‌ها می‌شود. شاید در طول رانندگی در مسیری کوتاه مجبور باشید چندین دفعه پای خود را روی کلاچ قرار دهید و دنده عوض کنید. خرابی دیسک و صفحه مشکلی رایج در ماشین‌هایی با گیربکس دستی است که عدم توجه کافی به آن می‌تواند خودروی شما را به‌طور ناگهانی در وسط ترافیک شهر متوقف سازد یا موتور خودروی شما را از کار بیندازد. در نتیجه بهتر است توصیه‌های کارشناسان معاینه فنی خودرو را جدی بگیرید و نسبت به تعویض به موقع دیسک و صفحه کوشا باشید.
بیشتر بخوانید:
مقایسه بهترین دیسک و صفحه های موجود در بازار
